صنعت فولاد ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی از جمله تأمین برق روبه‌رو بوده است. در حالی که مدعیان از هدررفت بالای انرژی در این صنعت سخن می‌گویند، تولیدکنندگان فولاد این ادعا را رد کرده و بر مشکل اصلی یعنی کمبود برق تاکید می‌کنند.
ادعای هدررفت انرژی در صنعت فولاد
بر اساس گزارشات منتشر شده، بخش قابل توجهی از انرژی مصرفی در کارخانه‌های فولاد به هدر می‌رود و ارزش این انرژی هدررفته به میلیاردها دلار می‌رسد. این در حالی است که تولیدکنندگان فولاد معتقدند این ارقام اغراق‌آمیز است و مشکل اصلی تامین نشدن برق مورد نیاز است.
دلایل اختلاف نظر
- تفاوت در تعریف هدررفت انرژی: ممکن است تعاریف مختلفی از هدررفت انرژی وجود داشته باشد. برخی به اتلاف انرژی در فرآیند تولید اشاره می‌کنند، در حالی که برخی دیگر بر عدم بهره‌برداری بهینه از انرژی تاکید دارند.
- هدف از مطرح کردن این موضوع: برخی معتقدند که مطرح کردن موضوع هدررفت انرژی، توجیهی برای کاهش سهمیه برق صنایع فولادی است.
- مشکلات زیرساختی: فرسودگی تجهیزات، عدم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و نبود سیستم‌های مدیریت انرژی از جمله مشکلاتی است که می‌تواند به هدررفت انرژی در این صنعت دامن بزند.
مطابق آمار ایمیدرو نیمی از انرژی تأمین شده برای فولاد پرت می‌شود. فقط ارزش برق هدررفته سالانه این صنعت 1.3 میلیارد دلار است. با این رقم می‌شود سالی4 نیروگاه سیکل ترکیبی کلاس F مدرن ساخت.
تاثیر قطعی برق بر صنعت فولاد
قطع مکرر برق غالبا با آسیب‌های متعددی همراه بوده است که این چالش در کارخانه‌های فولاد پیامدهای جدی در پی دارد که از عمده‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- توقف تولید و کاهش درآمد: قطع برق منجر به توقف تولید، کاهش بهره‌وری و در نهایت کاهش درآمد کارخانه‌ها می‌شود.
- افزایش هزینه‌های تولید: راه‌اندازی مجدد خطوط تولید پس از هر قطع برق، هزینه‌های قابل توجهی را به تولیدکنندگان تحمیل می‌کند.
- کاهش کیفیت محصولات: نوسانات برق می‌تواند بر کیفیت محصولات تولیدی تاثیر منفی بگذارد.
- بیکاری و مشکلات اجتماعی: توقف تولید در کارخانه‌های فولاد به معنای بیکاری کارگران و مشکلات اجتماعی ناشی از آن است.
- کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها: قطعی برق به کاهش تولید در صنایع مختلف منجر شده و در نتیجه عرضه محصولات کاهش یافته و قیمت‌ها افزایش یافته است اما گویا قیمت آهن آلات در بازار آزاد تأثیر قابل توجهی از قطعی برق نپذیرفت که اصلی‌ترین عامل آن کمبود تقاضا تلقی می‌شود.
- کاهش رقابت‌پذیری: کاهش تولید و افزایش هزینه‌های تولید، رقابت‌پذیری صنایع ایرانی را در بازارهای جهانی کاهش داده است.
- تخریب زیرساخت‌ها: قطعی‌های مکرر برق به تجهیزات و ماشین‌آلات صنایع آسیب رسانده و عمر مفید آنها را کاهش می‌دهد
دلایل اصلی قطعی برق
دلایل متعددی برای قطعی برق در صنایع مختلف مطرح شده است که شامل موارد زیر است:
- نبود برنامه‌ریزی بلندمدت: نبود برنامه‌ریزی دقیق برای تامین برق مورد نیاز صنایع و افزایش ظرفیت تولید برق
- فرسودگی شبکه برق: فرسودگی شبکه برق و تجهیزات توزیع برق
- مصرف بی‌رویه برق: افزایش مصرف برق در بخش خانگی و تجاری
بهینه‌سازی مصرف انرژی و تشویق صنایع به استفاده از فناوری‌های نوین برای کاهش مصرف انرژی، تخصیص و توزیع عادلانه برق بین صنایع مختلف و اولویت‌بندی صنایع حیاتی، حمایت از سرمایه‌گذاری در بخش انرژی، مدیریت مصرف برق در بخش خانگی و تجاری، سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی مصرف انرژی با استفاده از فناوری‌های نوین و روش‌های مدیریت انرژی، تامین پایدار برق، توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر و کاهش وابستگی صنایع به شبکه برق، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه برای یافتن راهکارهای نوین کاهش مصرف انرژی در صنعت فولاد از جمله راهکارهایی است که می‌تواند مانع از قطعی برق و هدررفت آهن شود.
البته قطعی برق و بحث هدررفت انرژی موضوعی پیچیده و چند وجهی است که به یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی صنعت و اقتصاد ایران تبدیل شده است. برای حل این مشکل، نیازمند یک برنامه جامع و بلندمدت هستیم که با مشارکت همه دستگاه‌های ذیربط اجرا شود. در غیر این صورت، این مشکل همچنان به عنوان یک مانع بزرگ بر سر راه توسعه و پیشرفت کشور باقی خواهد ماند.
بدون دیدگاه